Binaural Ses Nedir?

Teknoloji dünyasında, gerçekçilik arayışı hi-fi dünyasında da etkisini sürdürüyor. Mekânsal sesi yeniden üretme yöntemlerinin yaratılmasına yol açan araştırmalar da ses gerçekçiliğin artırılması adına atılmış adımlardandır. Bu araştırmada stereo ses, binaural ses ve immersive ses gibi üç temel yöntem mevcuttur. 

Stereo ses bir yön duygusu sağlar. Binaural ses ise ses algısını daha derinlemesine kopyalar. İmmersive ses ise dinleyiciyi üç boyutlu bir ses ortamıyla çerçeveler ve ses deneyimini bir adım öteye taşır. 

Binaural’ın tanımı “iki ses” demektir. Binaural ses, iki kulağın duyusal farkını kullanarak üç boyutlu ses deneyimleri yaratır. İki farklı frekanstaki sesin her bir kulağa ayrı ayrı iletilmesiyle oluşur. Beyin bu frekanslar arasındaki farkı algılar ve böylece ses “binaural” şekilde duyulur. Bu teknik, özellikle kulaklık kullanarak dinlenen seslerde kendini belli eder. Kullanıcı kendisini bir mekanda yer alıyor ve orada dinliyormuş gibi hisseder. Sesin bu şekilde algılanmasını sağlayarak gerçekçi bir ses deneyim yaşatır. 

Binaural ses, insanların sesi nasıl algıladıklarını taklit etmeye çalışır denilebilir. Kulaklığın içerisinde yer alan iki mikrofonla ses kaydedilir. Sesi, zamanlamayı, ses seviyesini ve frekanstaki tüm nüansları insan kulaklarının algılanacağı şekilde yakalar. Binaural ses, uzamsal sesin dikkate değer seviyede gerçekçi bir temsilcisidir. 

Binaural sesin büyüsü, kulaklıklarda çalındığında daha çok ortaya çıkmaktadır. Özenle yakalanan ses her kulağa ulaştığında, seslerin belli yönlerden ve mesafelerden geliyormuş hissi verilir. Sürükleyici ve 3 boyutlu bir dinleme deneyimi yaşatır. İster yaprakların hışırtısı ister sevdiğiniz bir müzik olsun, binaural sesle dinleyiciler işitsel ortamın tam ortasında gibi hissederler. 

Binaural Ritim Nedir?

Binaural ritim, her iki kulağa farklı frekansta sesler gönderildiğinde beynin bu farklı algılayıp yeni bir ses tonu yani beyin dalgası oluşturduğu duruma denir. Örneğin;

• Sağ kulağa 200 Hz, sol kulağa 190 Hz gönderilirse, fark 10 Hz olacaktır, bu da benzer bir alfa dalgası etkisi yaratır.
• Fark 4 Hz gibi daha düşük bir değer olursa, bu delta dalgalarını tetikleyebilir ve derin uyku ya da derin rahatlama hissi yaratabilir.

Bu frekanslar, belirli zihinsel durumları hedeflemek için tasarlanır. Aynı zamanda beyin dalgalarını olumlu yönde etkilediği varsayılır.

Binaural Ses Nasıl Çalışır?

Binaural sesin çalışma mantığı kulağa giden farklı frekanslardaki seslerdir. Beynin iki kulağa farklı frekanslarda gönderilen sesleri algılayıp birleştirerek yeni bir frekans yaratmasıdır da denilebilir. 

Sağ ve sol kulağa farklı frekanslarda sesler gönderilir. Beynin aradaki farkı farklı bir beyin titreşimi olarak algılaması işlevi üzerine çalışır.  Algılanan bu titreşim, beynin doğal dalga frekanslarıyla uyum sağlamaktadır. 

Binaural seslerin etkili olabilmesi için her iki kulağa farklı frekanslar iletiliyor olması gerekir. Bu nedenle stereo kulaklıklar kullanılır. Beyin dalgalarının uyarılmasıyla, farklı zihinsel durumları harekete geçirerek rahatlama, odaklanma ya da uyku gibi süreçlere katkı sağladığı bilinmektedir. 

Binaural Ses Dalgaları Ne İşe Yarar?

Binaural ses dalgaları, beynin doğal frekanslarına uyum sağlar. Zihinsel ve fiziksel durumları olumlu yönde etkilemektedir. Bu ses dalgaları rahatlama, stres yönetimi ve konsantrasyon artırma gibi konularda etkilidir. Özellikle meditasyon ve gevşeme sırasında verdiği rahatlama hissiyle sıklıkla kullanılır. 

Rahatlama ve stres azaltma için kullanılan alfa dalgaları çalışma ya da öğrenme sırasında konsantrasyonu artırırken, delta dalgaları derin uykuya geçişi kolaylaştırmaktadır. Binaural sesler bireylerin zihinsel durumlarını iyileştirmelerine ve kişisel performanslarını artırmaya olanak tanır. 

Binaural seslerin bu etkileri meditasyon, terapi, kişisel gelişim ve spor gibi alanlarda sıklıkla kullanılır. Beyin dalgalarının doğrudan etkileşim kurmasıyla farklı hedeflere ulaşmak için özel olarak tasarlanmış ses dosyalarıyla kişisel ihtiyaçlara yönelik çözümler sunmaktadır. 

Bunların yanı sıra binaural ses dalgaları, kişiye dinlediği sesin tam da içerisinde yer alıyormuş hissi vermesiyle 3 boyutlu bir deneyim yaşatır. Bu yönüyle gerçekçiliğe yakın bir deneyim sunar. 

Binaural Ses Kaydı Nasıl Yapılır?

Binaural ses kaydı, sesin doğal bir şekilde insanların duyduğu gibi kaydedilmesini amaçlayan bir tekniktir. Bu işlem, özel olarak tasarlanmış bir mikrofon sistemi aracılığıyla yapılır. İnsan kafasını andıran bir model üzerine yerleştirilmiş iki mikrofon kullanılır. Bu mikrofonlar, insan kulaklarının duyduğu sesleri birebir taklit ederek sağ ve sol kanallara ayrı ayrı kayıt yapmaktadır. 

Mikrofonların birbirine olan açısı ve mesafesi, insan kulağının fiziksel özelliklerini taklit edebilmesi adına dikkatlice ayarlanır. Kaydedilen ses böylece mekânsal özelliklerini korur ve dinleyiciye üç boyutlu bir deneyim yaşatır. Kayıt sırasında çevresel seslerin ve yönlerin doğru şekilde algılanabilmesi için sessiz bir ortam ve kaliteli bir ekipman kullanımı ise oldukça önemlidir. 

Binaural Ses ve Müzik Nasıl Ortaya Çıkıyor?

Binaural kayıtların tarihi 1881’e dayanır. “Theatrophone” olarak adlandırılan ilk binaural ünite, Fransız mühendis Clement Ader tarafından icat edilir. Binaural ses ve de müzik, dinleyicisine sesin bir parçasıymış gibi hissettirir. Bu yenilikçi deneyim, seslerin farklı yönlerden geldiği hissi yaratılarak verilir. Dinleyicinin kendini kaydın yapıldığı ortamda hissedilmesi sağlanır. 

Binaural müzik, hem sol hem de sağ kanallara farklı tonlar ve frekanslar gönderilerek beynin belli bir ritme uyum sağlamasıyla oluşmaktadır. Örneğin meditasyon müzikleri binaural ses teknolojisini kullanarak alfa ya da delta beyin dalgalarını tetikleyebilir. Dinleyicinin rahatlama ya da derin uykuya geçişini kolaylaştırır. Nöroterapide kullanılan etkin yöntemlerden de biri olarak bilinmektedir. 

Müziğin üretim sürecinde sanatçılar ve ses mühendisleri, frekansların ve tonların mekânsal yerleşimini dikkatle planlarlar. Binaural kayıtlar, stereo kulaklıklarda dinlemek üzere tasarlanmaktadır. Böylece seslerin yön ve mesafesini algılayabilmek için stereo dinleme gerekir. Bu teknoloji de özellikle meditasyon müzikleri, sinematik ses efektleri ve oyun dünyasında dinleyicinin ya da oyuncunun sese daha fazla odaklanması için kullanılır. Örneğin Pearl Jam, 2000 yılındaki Binaural albümündeki bazı şarkılar için bu teknolojiyi kullanmıştır. 

Binaural Ses Temelde Kulaklıklarla Surround Ses mi?

Binaural ses, surround sese benzeyen bir deneyim sunsa da temelinde farklı bir teknoloji olarak karşımıza çıkar. Surround ses, hoparlör ve kanalı birden fazla yönden gelen seslerin yön ve mesafesini algılatmaya dayanır. Binaural ses yalnızca kulaklıklar aracılığıyla üç boyutlu bir ses algısı yaratmaktadır. İnsan kulağının doğal işitme şekline göre tasarlanan binaural ses, iki kulağa farklı frekanslar, ses sinyalleri ileterek beynin bu farkı işleyip çevresel bir ses algısı oluşturmasını sağlamasıyla çalışmaktadır. 

Surround ses, genellikle ev sinema sistemlerinde geniş bir alanı kapsayan bir ses ortamı yaratmak adına kullanılır. Binaural ses bireysel ve daha kişisel bir dinleme tecrübesi edindirir. 

Binaural Ses ve Uzamsal Ses Arasındaki Fark Nedir?

Binaural ses ve spatial audio yani uzamsal ses kavramları benzer deneyimler sunar ancak temelde teknik olarak birbirinden farklıdır. 

Binaural ses, sadece kulaklıklar kullanılarak sağ ve sol kanallara özel frekanslar iletir. Üç boyutlu işitsel bir deneyim ortamı oluşturur. İnsanlar işitme sistemi ve beynin işleyişi temel alınarak tasarlanmıştır. Dinleyicinin seslerin kaynağını çevresel bir ortamda duyması hissinden yola çıkar. 

Uzamsal ses ise daha geniş bir teknoloji alanını kapsamaktadır. Bu ses tekniği sadece kulaklıklarla sınırlı değildir. Bu teknoloji, hoparlör sistemleri ya da kulaklıklar üzerinden sesin belli bir noktadan ya da alandan geldiğini algılatmak adına kullanılmaktadır. Uzamsal ses teknolojisinin kullanılmasına örnek olarak, filmde helikopterin dinleyicinin üstünden geçtiğini hissi verilmesi gösterilebilir. Uzamsal ses, genellikle 3D ses miksajı, Dolby Atmos gibi teknolojilerle geliştirirken, binaural ses daha çok bireysel deneyimlere odaklanır. 

Kulaklıklar ile Konser Deneyimi Nasıl Elde Edilir?

Binaural müziği tüm kulaklıklarda dinleyebilirsiniz. Ancak kulaklık türü müziğinizin genişliğini ve dinleme deneyiminizi etkileyebilir. Açık arka kısma sahip bir kulaklık ya da 3D oyun kulaklığı, diğerlerine göre daha iyi bir “konserdeymiş hissi” sunabilir.