Bluetooth Teknolojisi Hakkında Merak Edilenler

Son 20 yılda teknolojik gelişmeler, hayatımızı büyük ölçüde dönüştürdü. Bu dönüşümün merkezinde, Bluetooth teknolojisi yer alıyor. Giyilebilir teknolojilerin, müzik dinleme platformlarının ve bluetooth kulaklıkların hızlı yükselişi, bu teknolojiyi günlük yaşamımızdaki en önemli "bağlantı" seçeneklerinden biri haline getirdi.

Ancak, günlük hayatımızda bu kadar sıklıkla kullandığımız bu teknoloji hakkında ne kadar bilgiye sahibiz? Sizin için bu teknoloji ile ilgili bilinen yanlışları derledik.

Bluetooth Zararlı Mıdır?

'Bluetooth zararlı mıdır?' sorusu, arama motorlarında en sık rastlanan sorulardan biridir. Hatta en popüler 9 aramadan 5'i bu teknolojinin olası zararlarına ilişkindir. Bu, dünya çapında geniş bir internet kullanıcısı kitlesinin, Bluetooth teknolojisi ve bu teknolojinin yaygın kullanımları olan Bluetooth kulaklıklarının ve Bluetooth hoparlörlerin sağlığa bir zararı olup olmadığını merak ettiğini gösterir.

Bu popüler sorunun yanıtı aslında oldukça basittir: Genellikle, hayır, zararlı sayılmaz. Bu durumu anlamak için Bluetooth teknolojisinin çalışma prensibine kısaca bir göz atmak yeterlidir.

a) Frekans Aralığı Nedir?

Bluetooth frekansları kısa mesafe kat edebilen uzun dalga boylu frekanslardır. Dolayısıyla duvardan, kalın metal yüzeylerden geçemez. Bluetooth'un bağlantı yapısının sınırlılığı, yani yalnızca yakın çevredeki cihazlarla iletişim kurabilmesi, aslında onu güvenli kılan özelliktir.

Başka bir örnek vermek gerekirse cep telefonunuz devasa büyüklükteki baz istasyonları ile haberleşirken çok uzun mesafeleri kat etmesi gereken kısa dalga boylu frekanslar kullanır. İşte bu sinyaller gerçekten tehlikeli olanlardır ve bu sinyallere her gün çok fazla maruz kalmaktayız.

Basit bir fizik dersi vermek gerekirse:

Kısa dalga boyu ve uzun mesafe = Tehlikeli (Telefon, mikrodalga fırın vs.)
Uzun dalga boyu ve kısa mesafe = Tehlikesiz (Bluetooth kulaklık, bluetooth hoparlör, bluetooth bileklik)

Son olarak Amerika'da bir gıda ya da ilacın onayının alınması ve sağlık üzerine etkileri konusunda yetkili kurum olan FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) Bluetooth teknolojisi için "İnsan sağlığına zararlı olduğuna dair bir bulgunun olmadığı belirlenmiştir" diyerek onayını vermiştir.

Bluetooth Kulaklıklar mı Daha İyi Kablolu Kulaklıklar mı?

Bluetooth denildiğinde çoğumuzun aklına ilk olarak kulaklıklar gelir. Global bir başarı kazanan müzik yayın platformları (Spotify, Tidal vb.) sayesinde, son yıllarda bu cihazlara olan ilgi ve ihtiyaç artış gösterdi.

Ancak, ses kalitesi hakkında hala yanılgılar bulunmaktadır. Bluetooth'un ilk versiyonlarında ses kalitesinde dramatik bir kayıp mevcuttu. Özellikle ses ve datanın kablosuz olarak taşınması konsept olarak keşfedilmiş olsa da kablo üzerinden data ve ses taşınmasına kıyasla oldukça kötü bir kalitede performans gösteriyordu.

Ancak yıllar geçtikçe, diğer teknolojilerde olduğu gibi, Bluetooth teknolojisi de kendini geliştirdi ve şu anda çok daha yüksek kalitede bir ses aktarımı sunabiliyor.

Bu kaliteyi sağlayan etkenler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir;

a) Bluetooth Versiyonları Arasındaki Farklar

1999 yılında piyasaya ilk adımını atan Bluetooth 1.0, son olarak Ocak 2020'de gelen güncelleme ile Bluetooth 5.2 versiyonuna kadar büyük bir yol kat etti.

En son versiyona gelene kadar Gelişmiş Data Transferi (Bluetooth 2.0), Yüksek Hız Transferi (Bluetooth 3.0), Düşük Enerji Tüketimi (Bluetooth 4.0) özellikleri ile bir önceki versiyonlarının üzerine önemli gelişmeler ekleyen Bluetooth teknolojisi, 5. versiyonu ile SAM özelliğine sahip oldu. Bu özellik sayesinde yakın çevredeki diğer cihazların sinyal çakışmalarını engellemeyi başardı.

Bluetooth 5.1 ve 5.2 sürümleri özellikle konum belirleme ve ses üzerinde daha fazla iyileştirmeler getirmiştir.

Her yeni Bluetooth sürümü, daha hızlı veri aktarım hızları, daha iyi enerji yönetimi ve daha fazla cihaz uyumluluğu gibi çeşitli iyileştirmeler ve yenilikler sunar. Bu nedenle, genellikle yeni bir Bluetooth cihazı satın alırken en son sürüme sahip olmasına dikkat etmek iyi bir fikirdir.

b) Bluetooth Kodekleri ve Profilleri Nedir?

Bluetooth versiyonlarının güncel birçok yeni özellikle gelmesinin yanında ses kalitesini artırmıştır.

• A2DP Profili (Gelişmiş Ses Dağıtım Profili): Bluetooth kulaklıklardaki en önemli gelişmelerden biri bu profil olmuştur. A2DP, bir kaynak cihazın (genellikle bir telefon veya bilgisayar gibi bir cihaz) stereo sesi bir hedef cihazına (genellikle bir hoparlör veya kulaklık seti) iletebilmesine olanak sağlar. A2DP profili aynı zamanda cihazlar arasındaki ses düzeyini kontrol etme gibi kontrol özelliklerini de destekler. Yani, bir A2DP destekli telefon üzerinden bir A2DP destekli Bluetooth hoparlörün sesini artırabilir veya azaltabilirsiniz.
• SBC ve aptX Kodekleri: Bu iki önemli kodek, Bluetooth kulaklık ya da hoparlörlerdeki ses aktarımını kaliteli bir hale getiren kritik bileşenlerdir. Kablosuz iletim sırasında data sıkıştırılması ve hızlı, kesintisiz bir aktarımın sağlanması kodeklerin görevidir.

Bu önemli kodeklerden ilki SBC'dir. Bu kodek Bluetooth kulaklığınızda ses iletimi yapılırken bu iletimin 328 kbps bit kalitesinde ve 44.1kHz örnekleme oranında yapılmasını sağlar. Böylece çok fazla enerji ihtiyacı duymadan kaliteli bir ses aktarımı yapılır. Eğer Bluetooth vericiniz düşük kalitede ise, bu kodek tek başına ses kalitesini garantileyemez. Bu nedenle, yüksek kalitede bir dinleme deneyimi için kaliteli markaların ürünlerini tercih etmek önemlidir.

Bir diğer önemli kodek ise aptX'tir. CSR tarafından geliştirilen bu kodek, ses kalitesini belirgin bir biçimde iyileştirir ve SBC'ye kıyasla daha yüksek bir bit hızında ses işleyebilir. Bu kodlamanın HD versiyonu olan aptX HD, şu anda piyasada mevcut en etkileyici Bluetooth ses aktarımlarından birini sağlar.

Tabii ki, AAC, UHQaudio, LDAC gibi diğer kodekler de piyasa mevcut olup Bluetooth ses kalitesini iyileştirebilir, ancak bunlar daha az yaygındır.

Elimizdeki tüm verilere baktığımızda Bluetooth teknolojisi birçok açıdan bize fayda sağlamakta ve düşünüldüğünün aksine handikapları olmayan diyebileceğimiz bir teknoloji. Özellikle kablolardan arınmış bir şekilde müzik dinlemeyi, videolar izlemenizi sağlıyor olması sunduğu en büyük konfor. Bu bağlamda bluetooth kulaklık, bluetooth hoparlör, bluetooth bileklik gibi cihazları satın alırken aklınızda yukarıdaki sorular olursa yukarıdaki cevaplar ışığında gönül rahatlığıyla bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.